Với bộ 3 iPhone 11 và chu kỳ nâng cấp iPhone được đẩy lên 3 năm, Tim Cook đã một lần nữa thể hiện sự tinh quái trong chiến lược kinh doanh. Nhưng cũng chính sự tinh quái này đã khiến Tim Cook thuộc về nhóm người Steve Jobs căm ghét nhất: nh
ững kẻ lãnh đạo công ty mà không biết "làm sản phẩm".
Năm 1995, 10 năm sau ngày bị ép rời khỏi Apple, Steve Jobs đã phát biểu một câu để đời về tình cảnh buồn
của nh
ững gã khổng lồ công nghệ một thời như IBM và Xerox:"Nếu bạn là một người làm sản phẩm tại IBM hay Xerox, nếu bạn tạo ra một chiếc máy tính hay một chiếc máy copy tốt hơn... Điều gì sẽ xảy ra? Công ty
của bạn vốn đã có thị phần độc quyền rồi, [sản phẩm tốt hơn] không thể giúp công ty thành công thêm nữa.Lúc này, nh
ững kẻ duy nhất có thể giúp công ty thành công hơn là nh
ững kẻ làm sale và marketing, và cuối cùng họ sẽ lên làm lãnh đạo công ty. Nh
ững người làm sản phẩm sẽ bị loại bỏ ra kh?
??i khâu lên quyết định, rồi dần dần công ty sẽ quên mất việc tạo ra nh
ững sản phẩm tuyệt vời là như thế nào. Sự nhạy bén với sản phẩm, tư tưởng thiên tài về sản phẩm vốn đã giúp công ty vươn lên vị trí độc quyền sẽ dần dần bị loại bỏ bởi nh
ững kẻ điều hành công ty này, nh
ững kẻ vốn không thể phân biệt một sản phẩm tốt với một sản phẩm xấu".Chỉ 2 năm sau, ông được đưa về điều hành Apple. Lần đầu tiên trong hơn 1 thập kỷ, Apple lại được lãnh đạo bởi một "người làm sản phẩm" – Steve Jobs. Và với iMac, iPod, iPhone rồi iPad, Apple dần dần vươn lên trở lại đỉnh cao thế giới công nghệ.Steve Jobs chỉ sống được thêm 1 năm sau ngày vén màn iPhone. Nh
ững năm tháng cuối đời, ông dành nhiều thời gian cho m?
??t cuốn tiểu sử do cây viết Walter Isaacson, một cây viết lỗi lạc ghi chép lại.Mới đây, Isaacson, kẻ chịu trách nhiệm ghi lại ký ức
của Jobs, đã hé lộ một điều bất ngờ về mối quan hệ giữa nhà sáng lập Apple và người kế vị Tim Cook:"Đôi khi, nh
ững lúc Steve chịu đau đớn, và khi ông ấy giận dữ, ông ấy sẽ nói rằng Cook không phải là người làm sản phẩm. Tôi đã nghĩ rằng, tôi chỉ ghi lại nh
ững điều có nghĩa với độc giả (của hồi ký), chứ không phải nh
ững lời chỉ trích ấy".Điều đó có nghĩa rằng Steve Jobs không hề coi người kế nhiệm
của mình thuộc vào nhóm người nên làm chủ công ty. Và đó cũng không hẳn là một điều bất ngờ đối với nh
ững ai từng đọc quá khứ
của Tim Cook: không hẳn là chuyên về sale/marketing nhưng Cook rõ ràng mang thiên hướng quản lý kinh doanh hơn là thiết kế sản phẩm hay kỹ thuật. Dù có bằng kỹ thuật công nghiệp nhưng Cook cũng có bằng MBA và nổi danh đầu tiên từ IBM, ở vị trí giám đốc đáp ứng đơn hàng. Trước khi về Apple, Cook là phó chủ tịch tại Compaq, mảng thiết bị doanh nghiệp.Về Apple, Cook được Jobs giao cho vị trí quản lý hoạt động kinh doanh toàn cầu. Việc đầu tiên Cook làm để ghi điểm trong mắt Steve Jobs là đóng cửa nhà máy, tái thiết lại chuỗi cung ứng, đôn đáo đi tìm nguồn cung cho các sản phẩm "đỉnh"… Và đó đều là nh
ững việc chẳng mấy ai nghĩ đến khi nhắc về Steve Jobs: Jobs thường chỉ chú tâm vào sản phẩm, còn "tinh quái" là việc dành cho nh
ững cấp dưới như Cook. Ấy thế mà, cuối cùng Jobs vẫn đặt Cook lên trên tất cả các "đệ tử" làm sản phẩm
của mình. Trong bức thư từ giã vị trí lãnh đạo công ty, ông nói: "Về vấn đề người kế nhiệm, tôi đặc biệt đề nghị rằng chúng ta hãy thực thi kế hoạch nối tiếp, và đưa Tim Cook vào vị trí CEO
của Apple. Tôi tin rằng nh
ững ngày tươi sáng nhất, sáng tạo nhất
của Apple vẫn còn đang ở phía trước".3 tháng sau, Jobs qua đời. Các anti-fan vẫn chờ đợi về một kịch bản tương tự như năm 1985 lặp lại. Khi ấy, người thừa kế
của Jobs – cũng là kẻ đá nhà sáng lập Apple ra khỏi chính công ty
của mình – là một người làm "sale và marketing" như nh
ững gì Jobs đã chỉ trích. Không còn khả năng tạo ra nh
ững sản phẩm cuốn hút như chiếc Macintosh, Apple dần dần lụi bại trước Microsoft và rồi tiến sát đến bờ vực phá sản.Đến nay, Apple đã trải qua 10 năm không có bàn tay dìu dắt
của Jobs (Tim Cook vốn đã lên nắm quyền điều hành trực tiếp từ năm 2009). Nhưng Apple
của năm 2019 khác h
ẳn với Apple
của năm 1995: Apple năm 1995 thì lụi bại, Apple
của năm 2019 thì vẫn đang ở rất gần mức nghìn tỷ. Apple năm 1995 chứng kiến đối thủ lớn nhất là Microsoft thống trị mọi mặt, Apple năm 2019 vẫn làm chủ thị trường smartphone cao cấp, thị trường tablet, smartwatch và wearable. Apple năm 1995 thua lỗ nặng nề, còn Apple
của năm 2019 có lợi nhuận bằng Samsung và Google cộng lại (số liệu CounterPoint).Vì sao Jobs truyền ngôi cho kẻ thuộc nhóm người mà ông vẫn căm ghét, nh
ững kẻ mà theo ông đã khiến nh
ững gã khổng lồ công nghệ phải gục ngã? Câu trả lời thực sự rất đơn giản: Cook không phải là một gã làm sản phẩm, nhưng Cook là người lãnh đạo luôn tôn trọng, luôn đề cao nh
ững gã làm sản phẩm kế thừa Jobs.Nhìn vào Apple
của ngày hôm nay và bạn sẽ thấy điều đó. Nếu như Steve Jobs luôn là người trình diễn gần như độc nhất tại các sự kiện Apple trước đây thì ngày nay Cook sẽ không giành hết thời lượng về phần mình: trọng trách ra mắt sản phẩm luôn được dành phần nhiều cho nh
ững "gã làm sản phẩm" như Phil Schiller, Craig Federighi, Jeff Williams… Chính nh
ững người này mới là kẻ kế thừa thực sự
của Jobs, Cook chỉ là "kẻ giúp việc" mà thôi.Báo chí cũng đã luôn ca ngợi khả năng xây dựng đội ngũ lãnh đạo vừa hòa hợp, vừa biết chịu trách nhiệm từ Jobs. Đơn cử, ngay sau màn ra mắt muối mặt
của Apple Maps, Cook đã "trảm ngay" Scott Forstall, kẻ vốn thích đấu đá và không thích nhận trách nhiệm cho bản thân. Bộ máy Apple sau khi được Tim Cook xây dựng đã tạo thành một hệ sinh thái sản phẩm gắn kết chưa từng có. Mảng dịch vụ trong năm 2018 và 2019 tăng trưởng mạnh để giúp bù đắp cho smartphone bão hòa chính là minh chứng rõ ràng nhất. Tuy không thể tạo ra nh
ững cuộc cách mạng như iPhone hay iPod ngày trước, Apple Watch hay AirPods vẫn bá chủ lĩnh vực
của riêng mình, thể hiện niềm tin tuyệt đối
của người dùng vào cảm quan trải nghiệm
của nhà Táo.Dĩ nhiên, vẫn sẽ có người phàn nàn rằng Apple không còn khả năng thực hiện cách mạng công nghệ nữa. Nhưng điều không phải ai cũng nhận ra, đó là Steve Jobs rất có thể đã tạo ra cuộc cách mạng công nghệ cuối cùng – chiếc modern smartphone. Trong cuộc cách mạng công nghệ ấy, Tim Cook vẫn đang giữ cho Apple nh
ững lợi thế riêng. Apple có hệ sinh thái riêng, có phần mềm riêng, có tốc độ vượt trội, có nh
ững tính năng mà các đối thủ không thể nào bắt kịp (Face ID, chụp ảnh giả lập studio...). Vị thế
của chiếc iPhone vẫn mạnh mẽ không kém gì ngày Steve Jobs qua đời: theo số liệu Counterpoint, Apple chiếm tới 80% doanh số phân khúc cao cấp.Trong m?
??t cuộc phỏng vấn vào năm 2015, Tim Cook kể lại về niềm tin
của Steve Jobs: "Các sản phẩm tốt, các công cụ tốt dành cho con người… là di sản
của Jobs dành cho thế giới". Không phải là kẻ thực sự hiểu về sản phẩm, Cook vẫn biết mình cần phải làm gì: giữ cho Apple luôn là một tập thể hướng về sản phẩm. Và Jobs đã nhìn thấy điều ấy ở Cook.
Nguồn bài viết : ON Trực Tuyến
